Soğutucu Akışkanların Ozon Tabakasına Zararları
EKOMVET ÜNAL SOĞUTMA


Ozon tabakası, dünya üzerindeki yaşam için hayati öneme sahip bir koruyucu kalkan görevi görür. Bu tabaka, güneşten gelen zararlı ultraviyole (UV) ışınlarının yeryüzüne ulaşmasını engeller. Ancak, bazı insan faaliyetleri ozon tabakasına ciddi zararlar vermektedir. Bunların başında ise florlu sera gazları içeren soğutucu akışkanlar gelir.
Soğutucu Akışkan Nedir?
Soğutucu akışkanlar, klima, buzdolabı ve endüstriyel soğutma sistemlerinde kullanılan kimyasal bileşiklerdir. CFC (kloroflorokarbon), HCFC (hidrokloroflorokarbon) ve HFC (hidroflorokarbon) gibi gazlar en bilinen soğutucu akışkan türleridir.
- Ozon Tabakasına Etkileri
CFC ve HCFC Gazlarının Tahribatı: CFC ve HCFC gazları atmosferde serbest kaldığında, güneş ışınlarının etkisiyle parçalanır ve içerdikleri klor atomları ozon molekülleriyle reaksiyona girer. Bu reaksiyon, ozon moleküllerinin parçalanmasına ve ozon tabakasının incelmesine neden olur.
HFC Gazlarının Dolaylı Etkisi: HFC gazları doğrudan ozon tabakasını inceltmese de sera etkisine katkıda bulunarak iklim değişikliğini hızlandırır. Bu da dolaylı olarak atmosfer dengesini bozar.
Çözüm Önerileri
Soğutucu akışkanlar, iklimlendirme ve soğutma sistemlerinde önemli bir rol oynarken, ne yazık ki bazı türleri ozon tabakasına ciddi zararlar vermektedir. Özellikle CFC (kloroflorokarbon) ve HCFC (hidrokloroflorokarbon) gibi akışkanlar, atmosfere salındıklarında ozon moleküllerini parçalayarak ozon tabakasının incelmesine neden olur. Bu durum, zararlı UV ışınlarının yeryüzüne daha fazla ulaşmasına yol açarak çevreye ve insan sağlığına zarar verir. Peki, bu sorunun önüne geçmek için ne gibi çözüm yolları izlenebilir?
-Çevre Dostu Soğutucu Akışkanların Kullanımı
Ozon tabakasına zarar veren akışkanların yerine çevre dostu, düşük GWP (Küresel Isınma Potansiyeli) ve ODP (Ozon Tüketme Potansiyeli) değerlerine sahip soğutucu akışkanlar tercih edilmelidir. Son yıllarda bu alanda öne çıkan bazı çevre dostu soğutucu akışkanlar şunlardır:
R1234yf: Düşük GWP değerine sahip olan bu akışkan, otomotiv klima sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ozon tabakasına zarar vermez ve enerji verimliliği yüksektir.
R32: Geleneksel R410A'ya göre daha düşük GWP'ye sahip olan R32, split klima sistemlerinde tercih edilmektedir. Çevreye olan etkisi daha azdır ve enerji tasarrufu sağlar.
R417A: R22'nin yerine kullanılabilecek çevre dostu bir alternatiftir. R417A, ozon tabakasına zarar vermez ve mevcut R22 sistemlerine kolayca adapte edilebilir.
-Zararlı Akışkanların Yasaklanması
Birçok ülke, Montreal Protokolü kapsamında ozon tabakasına zarar veren soğutucu akışkanların kullanımını yasaklamaktadır. Örneğin:
R22: Yüksek ODP değerine sahip olan R22'nin üretimi ve kullanımı birçok ülkede yasaklanmıştır.
CFC ve HCFC Türevleri: Bu gruptaki soğutucu akışkanların kullanımı, ozon tabakasına verdikleri ciddi zararlar nedeniyle dünya genelinde büyük ölçüde kısıtlanmıştır.
-Ekomvet’in Yaygın Kullanımı
Çevre dostu soğutucu akışkanların benimsenmesi kadar, doğru bakım ve kaçak kontrolü de büyük önem taşır. Ekomvet, bu noktada devreye girerek soğutma sistemlerinin performansını optimize eden ve çevreye zarar verebilecek sızıntıların önüne geçen yenilikçi bir çözümdür. Ekomvet’in yaygın olarak kullanılması, çevreye duyarlı bir yaklaşım benimsenmesine katkı sağlar.